फेसबुक पेजबाट आधा करोडभन्दा बढी रकम बराबरको सामान र पैसा जुटाउन सक्षम सचेत धराने समूह ‘खबरदारी र जनचेतना’ फैलाउने उद्देश्यले गठित ‘गैरराजनीतिक समूह’ हो ।
धरान/धरान–१५ का राम लिम्बू जस्ता युवाहरू ‘सचेत धराने समूह’मा जोडिएको चार महिना मात्रै पूरा भएको छ । उनी अहिले समूहका सचिव एवम् प्रवक्ता छन् । गत जेठ २२ गते यलम्बर पार्कमा करिब ४५ जना युवाहरू सहभागी भई राजनीतिभन्दा ‘पृथक’ संस्थाको गठन गर्ने सोच बनाए । ‘जुन समूह गैरराजनीतिक होस्’ उनले भने, ‘गलत कामको खबरदारी र सामाजिक काम पनि गर्न सकियोस् ।’
भेला हुँदै गर्दा समूहको नाम के राख्ने भन्ने चर्को बहस भयो । ब्यानर बनेको थियो–‘सचेत धराने स्वतन्त्र युवा समूह ।’ यस नाममा निक्कै बेर मन्थन भयो । भेला हुनु १० दिनअगि मात्रै धरानमा हर्क साम्पाङले स्वतन्त्रको नाममा चुनाव जितेका थिए । त्यसकारण स्वतन्त्र नाम उपयुक्त नहुने निचोड भेलाले निकाल्यो । समूहमा जस्तोसुकै उमेर समूह पनि सहभागी हुन सक्ने भएकाले युवा पनि ठिक नहुने निष्कर्षसहित ‘सचेत धराने समूह’ नाम दिइयो । ‘स्वतन्त्रबाट केही दिनअगि मात्रै हर्क साम्पाङले चुनाव जित्नु भएको थियो, स्वतन्त्र जोड्दा राजनीतिक हुन्छ भन्ने बुझाइले स्वतन्त्र हटायौँ’ उनी भन्छन्, ‘युवा राख्दा युवाको मात्रै समूह भन्ने बुझिन्छ भनेर भेलाले युवा पनि हटायौँ ।’ समूहले धरान उपमहानगरपालिकाको दोस्रो कार्यपालिकाको बैठकमा खोला ठेक्कासम्बन्धी विवादका विषयमा पहिलो पटक खबरदारी गरे ।
‘राजनीति दलहरूले युवाहरूलाई ‘युज एन्ड थ्रो’ मात्रै गरेँ । अब युवाहरू त्यस्तो हुनुहुँदैन भन्ने लागेर गैरराजनीतिक समूह गठन गरिएको हो ।’
‘खोला ठेक्का लाग्नु हुँदैन भनेर समूहले पहिलो पटक खबरदारी गरेका थियौँ’ सञ्चार विभागको जिम्मेवारी पाएका विसन लिम्बू भन्छन् । संस्थाको उद्देश्य नै ‘खबरदारी र जनचेतना’ फैलाउने रहेको छ । यही आदर्श वाक्यलाई पछ्याउँदै समूहमा रहेका सदस्यहरू राजनीतिक गतिविधिमा संलग्न हुँदैनन् । ‘एटलिस्ट हाम्रो समूहको ब्यानर, लोगो लगाएर राजनीतिक दलमा जान पाउँदैन’ सचिव राम लिम्बू भन्छन्, ‘¥याली, जुलुसमा जान पाउने स्वतन्त्रता छ तर समूहको लोगो लगाएर पाएन ।’ समूहमा अहिले २ सयभन्दा बढी युवाहरू सहभागी छन् । ती युवाहरू हरेक दिनजसो सामाजिक कार्यमा व्यस्त रहन्छन् । धरानका नगर प्रमुख साम्पाङको पकुवा खोलादेखि निशाने खोला तथा वृक्षरोपण कार्यक्रममा ‘डे वान’देखि सहभागी छन् । ‘मेयरको अभियानमा डे वानदेखि हालसम्म खुन पसिना नबगेको दिन छैन’ सचिव लिम्बू भन्छन् ।
आजसम्म यस समूहको फेसबुक पेजमार्फत् नगर प्रमुखको अभियानलाई ५० लाखभन्दा बढीको भौतिक तथा आर्थिक सहयोग जुटेको छ । सचिव राम भन्छन्, ‘अहिलेसम्म युके, हङ्कङबाट ५० लाख जतिको पाइप, डस्टबिन श्रमदान भएको छ । १० इन्चे पाइप मात्रै ४ किलोमिटर १ सय मिटर आएको रहेछ ।’ समूहका रहेका सदस्यलाई कुनै पनि अभियानमा जान स्वतन्त्रता दिइएको छ । ‘कसैलाई करकाप छैन, जान मन लाग्नेहरू जान्छन् । बाध्यता छैन र समूहबाट उर्दी पनि हुन्न’ उनी भन्छन् । नगर प्रमुखको अभियानमा साथ दिएकैले धेरैको बुझाइ नगर प्रमुखको नेतृत्वमा परिचालित समूह भन्ने रहेको सचिव लिम्बूको भनाइ छ । ‘तर, त्यस्तो हुँदै होइन, नगर प्रमुख त पाँच वर्षका लागि न हो, समूह त सधैँभरिका लागि हो’ उनले भने, ‘म क्लियर गरूँ कि यो समूह कुनै पनि व्यक्ति तथा नेतृत्वको पक्षधर होइन ।’
‘एटलिस्ट हाम्रो समूहको ब्यानर, लोगो लगाएर राजनीतिक दलमा जान पाउँदैन’ सचिव राम लिम्बू भन्छन्, ‘¥याली, जुलुसमा जान पाउने स्वतन्त्रता छ तर समूहको लोगो लगाएर पाएन ।’
समूहको सामाजिक काम
समूहले दाताहरूको सहयोगमा गरिब तथा असहायहरूलाई सहयोग गर्दै आइरहेको छ । त्यसबाहेक आवश्यकताका आधारमा अन्य सङ्घसंस्था, समूहलाई पनि सहयोग गर्ने गरेको छ ।
समूहले धरान–१५ को पाथीभरा लाइन, धरान–८ को सिद्धार्थ मार्ग, धरान–१३ को अमरहाट, धरान–१४ का मन्दिरमा डस्टबिन वितरण गरेको सञ्चार विभागका विसन सुनाउँछन् । त्यस्तै राष्ट्रिय खेलकुदको छनोट चरणअन्तर्गत बास्केटबलका खेलाडीलाई जर्सी वितरण गरिएको छ । सोही समयमा धरान रङ्शालाको शौचालयमा पानी नभएको पाइएपछि ८ हजार लिटर पानी झार्ने व्यवस्था गरिएको थियो । धरान–१६ को सुस्त मनस्थितिको स्कुलमा शैक्षिक सामग्री र खाद्यान्न वितरण गरिएको थियो । त्यस्तै पिण्डेश्वर मन्दिरमा साउनभरि पानी वितरण गरेको थियो । त्यस्तै धरान–४ वसन्तटारस्थित लर्डस् होममा खाद्यान्न र पङ्खा वितरण गरिएको थियो । जहाँ समूहमा रहेका महिला दिदीबहिनीले आआफैँ रकम सङ्कलन गरेर लर्डस् होमलाई सहयोग गरेको थियो ।
इटहरीको माया घरलाई पनि खाना खुवाई आर्थिक सहयोग गरिएको सचिव राम बताउँछन् । भदौ १० गते धरान–२० को ओशो पार्कमा रक्तदान र दन्त परीक्षण गरिएको थियो । सामाजिक कार्यका लागि विशेष गरी अमेरिका, युके र हङ्कङबाट आर्थिक सहयोग आउने गरेको उनीहरू बताउँछन् । समूहको हाल दुइटा फेसबुक पेज सञ्चालित छ । तर, आधिकारिकताबारे सचिव राम भन्छन्, ‘दुइटा फेसबुक पेज भए पनि हाम्रो लोगो भएको पेज चाहिँ आधिकारिक हो । जहाँ पृष्ठभूमिमा समूहको तस्बिर पनि हालिएको छ ।’ हाल एक हजार २ सय सदस्य जोडिएका छन् ।
खबरदारी
पहिलो पटक धरान उपमहानगरपालिका कार्यपालिका बैठकमा खोला ठेक्का विवादबारे खबरदारी गरेपश्चात् साउन २३ गते बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानको अल्ट्रासाउन्ड (भिडियो एक्सरे) नचलाइएको गुनासोका आधारमा खबरदारी गरिएको थियो । तत्कालीन समयमा दुई चरणमा खबरदारी गरिएको उनीहरू सुनाउँछन् ।
कर्मचारी र प्रतिष्ठान प्रशासनबीच समन्वयको अभावमा भिडियो एक्सरे नचलाई बिरामीलाई बाहिर पठाउने समस्याको निराकरण गर्न अस्पताल निर्देशक तथा सहायक अस्पताल निर्देशकसँग छलफल गरेको सचिव रामको भनाइ छ । त्यस्तै भदौ १९ गते धरान–इटहरी सडक खण्डको विषयलाई लिएर सडक डिभिजन कार्यालय इटहरीमा खबरदारी गरिएको थियो । त्यस्तै नगर प्रमुख साम्पाङले आफ्नो फेसबुक पेजमार्फत् काठमाडौँका नगर प्रमुख बालेन्द्र साहको आलोचना गरेको विषयमा पनि आन्तरिक रूपमा खबरदारी गरिएको सचिव राम बताउँछन् । ‘एकले अर्काको खिसीटिउरी गर्नु राम्रो भएन भनेर सम्झायौँ’ उनी भन्छन् ।
उनका अनुसार अहिले समूह दर्ताको प्रक्रियामा छ । त्यसका लागि विधान निर्माणदेखि संस्थागत कामहरू भइरहेको र त्यसको नेतृत्व समूहका अध्यक्ष निरज लिम्बूले गरिरहेका छन् । समूहले टिसर्ट पनि बनाएको छ । एक सदस्यबाट २ सय ५० रुपैयाँ सदस्यता शुल्क पनि लिने गरेको छ । हाल सदस्य शुल्कबापत कोषमा ८८ हजार रुपैयाँ जम्मा भइसकेको उनीहरू बताउँछन् । ‘समूह बनाएर मात्रै नहुने रहेछ, त्यसका लागि आर्थिक व्यवस्थापन मुख्य रहेछ । अहिले त्यही भएर सदस्य शुल्क लिन थालिएको छ’ सचिव राम सुनाउँछन् । समूह गठन हुनुको रहस्य खोल्दै उनले भने, ‘राजनीति दलहरूले युवाहरूलाई ‘युज एन्ड थ्रो’ मात्रै गरेँ । अब युवाहरू त्यस्तो हुनुहुँदैन भन्ने लागेर गैरराजनीतिक समूह गठन गरिएको हो ।’
